Khăn đội đầu không chỉ bảo vệ mái tóc mà chiếc khăn còn là vật trang trí nhằm tôn lên nét đẹp rạng ngời, duyên dáng của phụ nữ Dao Quần chẹt.
Khăn thêu hoa văn trang trí thường được đội trong những ngày lễ, tết…
Trước kia, để làm ra được một chiếc khăn trùm đầu cần phải trải qua rất nhiều các công đoạn cầu kỳ làm bằng thủ công từ trồng đay, tuốt lanh, se sợi, dệt vải, nhuộm vải rồi thêu... Tuy nhiên, theo thời gian cùng với sự phát triển của xã hội, hiện nay nghề trồng đay, tuốt lanh, se sợi, dệt vải đã không còn mà họ ra chợ mua vải, mua chỉ về thêu trang phục. Việc phối màu và thiêu hoa văn trên khăn là yếu tố quyết định tạo nên một chiếc khăn đẹp. Vì vậy, ngay từ khi còn nhỏ, các thiếu nữ được các bà, các mẹ dạy cách thêu thùa, từ những công đoạn đơn giản đến phức tạp, tự tay thêu, may những chiếc khăn, bộ quần áo của mình để mặc lúc ở nhà, đi chợ, đi đám cưới, lên nương, chơi hội xuân... Nhìn vào bộ trang phục là biết được người phụ nữ đó có khéo léo, đảm đang hay không.
Trong cuộc sống thường ngày người phụ nữ Dao Quần chẹt thường sử dụng 2 loại khăn, gồm: Khăn không thêu hoa văn và khăn thêu thêm các hoa văn họa tiết nhiều màu sắc.
Khăn không có hoa văn được phụ nữ sử dụng thường ngày trong lao động sản xuất.
Khăn không có hoa văn thêu thùa: Khăn này hình thức đơn gian, chỉ với một màu đen là tấm vải dài khoảng 160cm, rộng 30cm. Khi đội, tạo nên đường chéo nhọn ở hai bên, góc bên phải to hơn góc bên trái. Loại khăn này được phụ nữ sử dụng thường ngày trong lao động sản xuất.
Loại thứ hai là khăn có thêu hoa văn trang trí: Đây là loại khăn có màu sắc sặc sỡ, đường thêu cầu kỳ, toàn bộ khăn được thêu kín các họa tiết hoa văn với chỉ nhiều màu, mép khăn có đính các quả bông màu sắc sặc sỡ. Trong đó, màu đỏ được tập trung nhiều nhất, là màu chủ đạo của chiếc khăn. Hoa văn gồm các họa tiết: hình răng cưa, hình cây, quả trám... Những họa tiết này không chỉ giúp làm đẹp cho chiếc áo mà còn thể hiện mong ước một cuộc sống no đủ, gia đình khỏe mạnh. Trong cuộc sống hằng ngày phụ nữ Dao Quần chẹt ít khi dùng khăn này, chỉ khi vào những dịp như lễ, tết, đi hội…
Vào những ngày hội, lễ tết hay xuống chợ người phụ nữ Dao Quần chẹt thường chuẩn bị cho mình chiết khăn đội đầu thật đẹp do chính mình làm ra. Khi khăn được đội lên càng tô thêm vẻ đẹp của các cô gái miền sơn cước.
Bài, ảnh: Cảnh Trực
Theo:tuyenquang.com.vn