XUÂN VỀ THÀNH TUYÊN CẦU PHÚC, CẦU TÀI

Tuyên Quang không chỉ được biết đến là cái nôi của cách mạng với các địa danh nổi tiếng như: Cây đa Tân trào, Lán Nà Nưa, Bến Bình Ca... mà còn nổi tiếng với nhiều ngôi đền hàng trăm năm tuổi. Đền ở Tuyên Quang không chỉ nổi tiếng linh thiêng, có bề dầy lịch sử mà còn có phong cảnh hữu tình, nguyên sơ lạ mắt. Người ta cho rằng về với Tuyên Quang là về với miền đất Mẫu, là Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Thoải... Tục thờ Mẫu ở Tuyên Quang gắn liền mật thiết với các truyền thuyết thời Hùng vương, truyền thuyết về chông chúa Phương Dung và Ngọc Lân, về La Bình Công Chúa. Trong tiềm thức dân gian, Mẫu hiệu linh ở ba vị thế: Nguồn sống, giống nòi và hạnh phúc.

 

     Đền Hạ hay còn gọi là đền Tam Cờ, được xây dựng vào năm 1738 thờ Đức Thánh Mẫu Thượng Thiên( được đồng nhất với Mẫu Liễu Hạnh), Đức Thánh Mẫu Thượng Ngàn, Lầu Cô, Ngọc Lân công chúa. Kiến trúc chùa độc đáo với mái đao cong duyên dáng với những biểu tượng rồng phượng đắp nổi trên mái ngói vẩy. Khu đền nằm bên bờ sông Lô được dựng ở thế sơn thủy uốn khúc, long hổ ôm quanh, sông lớn trước mặt. Di tích mang đậm nghệ thuật kiến trúc tôn giáo. Lễ hội lớn của đền được diễn ra từ ngày 11 đến 16 tháng hai âm lịch và có tổ chức rước Mẫu.

      Đền Thượng là đền thờ Mẫu thần, tức Phương Dung công chúa, đền được xây dựng vào thời Hậu Lê, trải qua thời gian mưa nắng, ngôi đền bị hư hỏng và phải trùng tu nhiều lần, những gì được lưu giữ lại cho đến ngày nay đều từ thời nhà Nguyễn.
Đền hiện còn lưu giữ nhiều di sản có giá trị, như 5 đạo sắc của các triều vua phong tặng cho thần. Hiện vật cổ nhất còn lưu giữ là sắc phong của vua Cảnh Hưng năm thứ 4 ( 1743)
Đền Thượng nổi tiếng linh thiêng, quanh năm không chỉ người dân Tuyên Quang đến lễ bái cầu xin phúc lộc mà du khách thập phương về đây đông như chẩy hội.

     Đền Ỷ La được xây dựng theo tín ngưỡng thờ Mẫu, nơi đây thờ Công chúa Ngọc Lân, theo thần tích đền Ỷ La thì đây là nơi bảo vệ thần Mẫu, là nơi bảo tồn cái thiện, trừ cái tà ác, đem phúc tài lộc đến với mọi người.
Trong hệ thống đền ở Tuyên Quang thì đền Mẫu Ỷ La là nơi lưu giữ nhiều di sản vô giá. Trong đền hiện còn lưu giữ 2 quả chuông cổ, 16 pho tượng cổ, các đồ tế khí bằng đồng, sành sứ, các hoành phi câu đối, đề từ, sắc phong..
Đền còn lưu giữ 6 bản sắc phong của 4 vua triều Nguyễn, các vua đều đồng lòng với nhân dân, thờ phụng các Thần và mong các thần phù trợ cho nước thái dân an.

      Đền Kiếp Bạc được xây dựng từ cuối thế kỉ XIX đề thờ Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn – người đã có công lãnh đạo nhân dân ta chống lại cuộc xâm lược của quân Nguyên – Mông. Năm 2007, đền được nhân dân thị xã Tuyên Quang cùng du khách thập phương góp công góp sức trùng tu, tôn tạo để trở thành một trong những công trình văn hoá tiêu biểu trên địa bàn thị xã Tuyên Quang.

       Đền Cảnh Xanh thờ Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn, ngoài ra còn thờ Đức Thánh Mẫu Thượng ngàn – bà chúa cai quản vùng núi. Đến nay vẫn chưa biết chính xác đền được xây dựng từ khi nào, chỉ biết đền được sắc phong vào năm 1803 - đời vua Gia Long. Năm 2001, đền mới được xây dựng lại 3 gian 2 chái hình chữ Đinh bằng tiền công đức của nhân dân. Trong đền hiện còn lưu giữ một số hiện vật có giá trị như quả chuông đồng cổ, 3 bức đại bái bằng chữ Hán và 5 đạo sắc thời Nguyễn.

      Đền Cấm nằm trên nền đất cao, không gian thoáng đãng bên bờ sông Lô, phía sau tựa lưng vào núi Cấm. Qua nhiều đợt trùng tu, nâng cấp, từ một ngôi miếu nhỏ nay đền Cấm đã có kiến trúc khang trang. Gian giữa đặt tượng Bà chúa Thượng ngàn gọi là Lâm Cung Thánh Mẫu có khuôn mặt toát lên vẻ vị tha, nhân ái. Phía trên án thờ treo bức Đại tự Linh Lâm miếu bằng gỗ, tiếp đến là bức cuốn thư với ba chữ “Tối linh từ” (Đền rất linh thiêng). Trước án đặt hai bức tượng Khuyến thiện và Trừ ác ở thế đứng, kích thước như người thực, mặc võ phục, tay cầm kiếm. Phía dưới án là ban thờ ngũ hổ tướng quân với vẻ oai phong lẫm liệt.

Kiều Anh


Bài viết liên quan