Thịt trâu ở vùng núi Tuyên Quang nổi tiếng là sạch và ngọt thịt, đồng bào ở đây nuôi trâu không chỉ để cày mà còn dùng vào việc giết thịt khi tế lễ, tết nhất và chế biến các sản phẩm từ da trâu, sừng trâu và đặc biệt là thịt trâu.
Cách chế biến thịt trâu khô không khó nhưng cũng rất mất công. Khi trâu được làm thịt, người ta lấy nguyên thịt nạc, dần cho mềm và dùng cách tẩm ướp tự nhiên với tỏi, ớt, gừng, sả và những gia vị khác. Sau khi thịt đã ngấm gia vị, họ đem thịt sấy trên than củi hoặc hun khói trên gác bếp. Khói ngấm vào từng thớ thịt làm thịt sậm màu hơn, gia vị bám càng chắc và càng ngấm vào thịt. Với miếng thịt trâu thành phẩm, mùi khói gần như vẫn còn nguyên, song lại không gây khó chịu. Người ta làm khéo đến mức vẫn thấy được tất cả các gia vị được ướp trên từng miếng thịt. Miếng thịt đặm vị, có màu đỏ sậm gần đen, thơm mùi khói lại mang vị cay cay, ngọt ngọt của các gia vị.
Món ăn được chế biến hoàn toàn tự nhiên, không hề dùng chất bảo quản nhưng có thể để dự trữ lâu đến vài tháng. Khi ăn, miếng thịt phải giã cho mềm rồi xé nhỏ như mực khô nướng, có thể cuốn thịt trâu khô với lá rau cải, chấm thêm với ma-gi, mù tạt.
Thịt trâu khô rất phù hợp khi thưởng thức cùng bia và rượu trong những dịp tụ hội bạn bè, người thân. Đây cũng là món ăn quen thuộc không thể thiếu trong những ngày lễ, Tết và nhất là những dịp có khách quý đến chơi nhà. Nếu có dịp đến với Tuyên Quang du khách đừng quên thưởng thức món ăn đặc biệt này và mua một ít đặc sản miền sơn cước về làm quà nhé.
Đỗ Linh